2023 yılı itibariyle testosteron eksikliği erkekler için büyük bir sorundur. Halk arasında erkeklik hormonu olarak adlandırılan testosteron, kanda SHBG (Seks Hormonu Bağlayıcı Globulin) hormonuna bağlanarak organlara taşınır. Orada kas geliştirme, bağışıklık sistemi, libido, vücut kılları ve hastalıklara yatkınlık, otizm, depresyon, kişilik, cinsel yönelim gibi birçok konuda etkin rol oynar.
Erkeklik hormonu olarak bilinmesinin nedeni, erken vücutta daha yüksek oranda bulunmasıdır. Erişkin bir erkekte kadınlara göre 40-60 kat daha sık görülür. Bu hormonun kadın vücudundaki dengesi çok önemlidir. Aşırı olduğunda, davranışsal etkiler çok yüksektir.
Saç Dökülmesi Neden Olur? Tedavisi Nasıl Yapılır?
Testosteron Cinsiyet Belirler Mi?
Testosteron cinsiyet belirlemede de önemlidir. Her embriyo bir dişi yapıdan, yani XX kromozomundan oluşur. Anne karnında maruz kaldığı testosteron seviyesi cinsiyeti belirler. Fetüs cinsiyetini Y kromozomunun 2 ay boyunca maternal testosteron üzerindeki etkisiyle belirler. Bu nedenle bebeğin cinsiyeti 3. aydan itibaren belirlenebilmektedir. Bu hormonun dengesi çok önemlidir.
Testosteron hormonu, çocuğun sağ elini mi yoksa sol elini mi kullanacağı konusunda birçok farklı kararı yönlendirir. Araştırmalar doğrudan beyin fonksiyonlarıyla ilgili olduğunu bulmuş ve bu hormonun çocuklarda gecikmiş konuşma problemlerine neden olduğu gözlemlenmiştir.
Testosteron Hormon Düzeyleri Nasıl Olmalıdır?
Testosteron eksikliği cinsel yaşam üzerinde büyük bir sorundur. Cinsel hayatın devam edebilmesi için testosteron hormonu seviyesinin 300 ile 1200 ng/dl arasında olması gerekir. Bu sınırlar arasındaki testosteron hormon düzeyi normaldir. Ancak bu seviyelerin üzerinde veya altında ise tedavi gerekir.
Testosteron Hormonu Neden Düşer?
Testosteron hormonu 30 yaşından itibaren doğal olarak azalmaya başlar. Bu düşüş yılda yaklaşık %1 civarındadır. 60 yaşından sonra ise en düşük seviyeye iner. Ancak bazı faktörler bu süreci hızlandırır.
Stres, uyku bozuklukları, bazı metabolik hastalıklar, hipofiz bezinin işleyişindeki sorunlar, aşırı sigara ve alkol tüketimi testosteron hormonunun düşmesine neden olur. Bu faktörleri hayatınızdan çıkarırsanız düşüş hızı yavaşlayacaktır.
Düşük Testosteron Hormonunun Sebebi Nedir?
Düşük testosteron hormonu psikolojik, cinsel ve vücut çapında sorunlara neden olur. Depresyon, düşük performans, konsantrasyon güçlüğü, halsizlik ve uykusuzluk gibi belirtilere neden olabilir.
Düşük testosteron ile ilişkili diğer problemler arasında kas ve kemik dokusu kaybı, güç kaybı, yüksek ateş, genişlemiş göğüsler, vücut kıllarının dökülmesi ve anemi yer alır.
Düşük Testosteron Hormonu Tedavisi
Testosteron hormonu olması gereken seviyelerin altında ise eksikliğin nedenine ve kişinin yaşına göre tedavi yöntemi belirlenir. Tedavi sürecinin amacı vücuttaki eksik maddelerin yerine konmasıdır.
Kişinin özelliklerine göre doktor ağızdan alınabilen, cilde uygulanabilen ve enjeksiyon yöntemiyle kullanılabilen ilaçlardan bir veya birkaçını tercih edecektir. Daha sonra süreç takip edilir ve doz değiştirilir.
Öksürük Neden Olur? Öksürük Nasıl Geçer
Testosteron Seviyesini Yükseltmek İçin Ne Yapılmalı?
Testosteron seviyesini yükseltmek için çeşitli aktiviteler yapılabilir. Ayrıca testosteron seviyesini yükselten besinler tüketilebilir. Bu sayede testosteron seviyeleri kolayca yükseltilebilir.
1. Spor
Egzersiz her şeye iyi gelir ve aynı zamanda testosteron seviyesini yükseltir. Kuvvet antrenmanı kasları zorladığı için hormon salınımını arttırır. Aynı zamanda ne kadar çok kas grubu çalıştırırsanız o kadar çok kas grubu salgılanır.
Yüzme, tenis, squat gibi atletik hareketler bu hormonu daha da artırır. Testosteron ayrıca güç sağlar. Bu nedenle en zor bulduğunuz hareketleri yapmanızda ve kaslarınızı zorlamanızda fayda var.
2. Uyku
Yapılan araştırmalara göre gece uykusunu 5 saate indiren erkeklerin gündüz testosteron seviyeleri ölçülüyor ve %10-15 oranında düşüş gözlemleniyor. Uyku, vücudun dinlenme ve kendini düzenleme aşaması olduğu için, doğru uyumaya özen gösterilmelidir. Daha az uyku ile azalan testosteron seviyeleri, daha hızlı kilo alımını ve daha hızlı kas yıkımını kolaylaştırır.
3. Doğal Yağlar
Doğal gıdalardaki yağlar testosteron üretiminde aktif rol oynar. Zeytinyağı, tereyağı, kırmızı ette bulunan yağlar ve kuruyemiş tüketilmelidir. Diyet yaparak bu yağları tüketmeyi bıraktığınızda, testosteron seviyelerinin %40 oranında düştüğü gözlemlenmiştir.
Unutmayın, onları yediğinizde, artan testosteron seviyeleri kas dokusu oluşturma ve yağ yakma sürecini hızlandıracaktır. Tabii ölçülü tüketildiği sürece bu mümkündür. Mısır yağı, ayçiçek yağı, margarin gibi yapay yağlardan uzak durmalısınız. Yapay yağlar testosteron seviyelerini düşürür
Madde Bağımlılığı nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemi
4. Stresi Azaltın ve Kilo Verin
Stresin ürettiği kortizol hormonu testosteron üretimini engeller. Bu yüzden kendinizi mümkün olduğunca strese sokmamaya çalışın. Stres, bu hormona ve tüm vücudunuza zarar vererek üretimini azaltır.
Kilo vermek de önemlidir. Fazla kiloluysanız bu hormonun üretimi de azalır. Bu hormonun salgılanmasını arttırdığınızda daha hızlı yağ yakmaya başlarsınız. Sağlıklı beslenme ve egzersiz ile testosteron seviyenizi yükseltebilir ve fazla kilolarınızdan kurtulabilirsiniz.
5. Alkol ve sigaradan kaçının
Ayrıca sigaradaki zararlı maddeler nedeniyle de testosteron üretimini düşer. Vücutta birçok soruna neden olduğu için dolaylı olarak bu hormonu azaltacaktır.
Alkol tüketildiğinde karaciğer onu tutarken bir madde üretir ve bu madde testosteron üretimini engeller. Yapılan araştırmalara göre biradaki maddelerin testosteron seviyeleri üzerinde daha fazla etkiye sahip olduğu bulunmuştur.
Sık Sorulan Sorular
Testosteron eksikliği ile ilgili sık sorulan soruları sizler için derledik.
Hangi Yiyecekler Testosteron Düzeylerini Artırır?
Yukarıdakilere dikkat ederek testosteron seviyenizi artırabilirsiniz. Testosteron seviyenizi yükseltmek istiyorsanız, tüketmeniz gereken en önemli besinler burada. Gerçek zeytinyağı ve tereyağı, muz, yumurta, karides, yağsız kırmızı et (küçük hayvan tavsiye edilir), kaju, badem, ceviz, fındık ve fıstık tüketebilirsiniz.
Yüksek Testosteronun Belirtileri Nelerdir?
Testosteronu yüksek olan bireylerde erken ergenlik, vücut kıllarında artış, yüksek tansiyon, cinsel istekte artış, akne oluşumu ve sinirlilik gibi durumlar gözlemlenebilir. İnce bir vücuda sahip olmak da mümkündür.
Testosteron Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?
Testosteron eksikliği ile kişinin cinsel yaşamında yetersizlik, kendini kötü hissetme, uyku sorunu, konsantrasyon eksikliği, depresif düşünceler, kendiliğinden sertleşmede azalma, kötü hissetme ve cinsel istekte azalma gibi durumlar görülebilir.
Su Çiçeği Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Yüksek Testosteronun Faydaları Nelerdir?
Kişinin testosteron seviyesi yüksek olduğunda ince bir vücut, yüksek libido, doğrudan kemik iliğini etkileyen kırmızı kan hücrelerinin artması, kemik gelişimi, kalp sağlığının düzelmesi, damarların açılması gibi durumlar gözlemlenir.
Hangi Yiyecekler Testosteron Düzeylerini Düşürür?
Testosteron seviyesini düşüren besinler soya ürünleri, süt ürünleri, alkol, bazı yağlar, meyan kökü, ekmek, hamur işleri, şekerleme, hamur işleri, börekler, sigara ve nanedir. Bu yiyecekler testosteron seviyelerini düşürebilir.
