Henüz çok uzak olmayan geçmişte, gökyüzüne çıplak gözle baktığımızda binlerce yıldızı hatta galaksimiz olan Samanyolu’nu çıplak gözle görebilmekteydik. Peki ne oldu da günümüzde aynı şeyi deneyimleyemiyoruz? Bu yazımızda ışık kirliliğinin olumsuz etkilerine ve ne olduğuna değineceğiz.
Adler Terapisi Nedir? Aşamaları Nelerdir?
Işık Kirliliği Nedir?
Işık kirliliği, ışığın yanlış yöne doğru ve fazla miktarda kullanılmasıdır. Işık kaynağı asıl aydınlatması gereken kısım haricindeki bölgelere foton (ışığın temel parçacığı) gönderdiğinde ışık kirliliği oluşur. Gece vakti yapay aydınlatmadan kaynaklanan bu sorun beraberinde birçok toplumsal ve endüstriyel sorun getirmektedir. Toplumsal sorunlar bir yana, gökyüzündeki yıldızları görmeyen bir nesil yetişmekte. Teknolojinin getirdiği tüm faydalarla beraber bu tür sorunlar da gelmekte. Daha çok uzun olmayan bir zaman önce gökyüzüne baktığımızda yıldızları görebilirken artık tek gördüğümüz uçakların yaydığı birkaç ışık ve uydular. Peki bu sorunun nedeni nedir?
Işık Kirliliğinin Nedenleri
Işık kirliliğine neden olabilen birçok faktör vardır. Bu faktörlerin bazılarını şu şekilde listeleyebiliriz:
- Artan nüfus ve buna bağlı olarak artan kentsel alanlar. Kentsel alanların artması binaların ve diğer yapıların artmasına sebep olduğu için ışık kirliliği ile doğrudan ilişkilidir.
- Gece boyunca çalışan fabrikalar. Gece çalışan fabrikalar karanlık ortamda bolca ışık yaydığı için ışık kirliliğine neden olmaktadır.
- Reklam panoları, dev ekranlar, ilan panoları.
- Gece işletmeleri (barlar, restoranlar, sinemalar vb.)
- Gece boyunca aydınlatılmış alanlar (parklar, halka açık bahçeler vb.)
- Yol aydınlatması (Işıklı trafik levhaları)
Işık Kirliliğinin Olumsuz Etkileri
Sorunumuzun tabi ki birçok olumsuz etkisi var. Bunlardan birkaçını şu şekilde listeleyebiliriz:
- Ekosistemler ve hayvanlar için olumsuz etkiler. Gece vakti yapılan yapay aydınlatma, doğal ekosistemler ve hayvanlar için ciddi sorunlar oluşturuyor. Kuşların yönünü bulmasında zorlanmaları, yabani hayvanların yiyecek ve yuvalarını bulmalarında zorlanması bu sorunlardan birkaçı.
- Göz sağlığında ve uyku kalitesinde sorunlar. Uyku sağlığının bozulmasıyla melatonin salınımını azaltabilir ve bu da kansere yatkınlık oluşmasına neden olabilir.
- Sosyal etkiler. Örneğin, insanların birbirleriyle iletişim kurmalarını ve sosyal aktivitelerini azaltabilir.
- Ekonomik etkiler. Gece yapılan aydınlatma enerji tüketimini artırmakla beraber enerji kaynaklarının da gereksiz harcanmasına sebep olmaktadır.
Özet olarak, daha iyi bir gelecek için yanlış ve fazla ışık kullanımına dikkat ederek ışık kirliliğini önleyebiliriz.
